We hebben er allemaal een mening over en niemand weet er alles van. Dat maakt het wel ingewikkeld. Iedereen loopt iemand achterna omdat niemand weet hoe het totale plaatje eruit ziet. De loopgraven zijn behoorlijk diep bij sommigen. Als je al dertig of veertig jaar met kracht een ronduit Bijbels scheppingsverhaal verdedigt valt het niet meer mee om nog naar de andere te luisteren. We weten per slot van rekening al wat hij gaat zeggen en drukken op de juiste knop voor het juiste antwoord. Dat vinden we niet moeilijk, want we zijn religieus en bij religieuzen werkt het zo, altijd! In dit geval kunnen we ook nog drukken op de knop van postmodernisme. Niets is meer waar en het feit dat grote bijbelgeleerden nu ook door de knieën gaan voor de evolutie theorie duidt op het "einde der tijden". Waarheid kennen "ze" niet meer en het wordt voor "ons" steeds moeilijker de o zo Bijbelse waarheid van de schepping hoog te houden. Ouweneel zijn we kwijt, maar gelukkig hebben we Dr. Dino nog. We bestoken elkaar met zo wetenschappelijk mogelijke theorieën en sommigen brengen zelfs de vijfennegentig stellingen tegen de evolutie uit om althans een kleine reformatie te beginnen. Dat het ook te maken heeft met onze opvoeding willen we niet graag horen. De val van Adam, de erfzonde, de hel, de angst voor de dood en de hel, de nachten zonder slaap omdat ik als kind bang was voor eeuwig te moeten branden, het zou allemaal voor niks zijn geweest als er géén Schepper van hemel en aarde was. Opa en mijn bestraffing van de kleuterjuf, mijn overgang van de ULO in Hendrik Ido Ambacht naar de ULO in Dordrecht, allemaal nutteloos. Verloren jaren van catechisatie, onderwijs, angst en onzekerheid. Ouders die het dus bij het verkeerde eind hadden. Ik kan onmógelijk geloven in de evolutietheorie. Dat deze angst - zoals gewoonlijk - een slechte raadgever is, zie ik niet eens meer. Geef mij maar Dr. Dino en vijfennegentig stellingen. Ik maak mijn loopgraaf wel wat dieper en kom er - af en toe - even uit om iemand aan de andere kant af te schieten. Waar blijf je met de tweede Adam als de eerste er niet was, wat is erfzonde en zondeval als de boom er niet stond. De angst regeert, ik gebruik mijn machtigste wapen, het woord en de overredingskracht, naar mijzelf om stand te houden tegen deze listen van de duivel. Gelukkig ben ik niet alleen. Ik ben lid van een omroep met 500.000 leden of nog meer die allemaal in mijn loopgraaf zitten. Dacht ik. Tot niet alleen Andries Knevel overstag ging, maar met hem honderdduizenden. Mijn loopgraaf werd al kleiner. Natuurlijk zegde ik direct mijn lidmaatschap van de EO op. Nu was het genoeg! De weg naar de al dan niet bestaande Hel was geplaveid en niet met goede voornemens. De oprichters zouden zich omdraaien in hun graf.
Wat dit allemaal waar? Klopt dit? Zeker, het is zo gebeurd, echt gebeurd. Maar heb ik geluisterd? Klopt mijn redenering? Durf ik te luisteren? De waarheid kan tegen een stootje. We kunnen ons niet tegen de waarheid verzetten, we kunnen ons er slechts voor inzetten! En waarom dan die angst?
Ik roep mijzelf en anderen op om eerlijk te zijn. Eerlijk over onze eigen kleine angsten, die ons letterlijk met de paplepel zijn ingegoten. Eerlijk en echt zijn betekent (nog) niet: overstag gaan. Het betekent wel dat ik mensen weer als waardevolle mensen zie, ook als zij diepgaand met mij van mening verschillen. Dat ik mijn eigen beperkingen en angsten zie en besef dat ook en juist die mij leiden in mijn gedachten. Dat ik creationistische, soms krampachtige, wetenschap zag als mijn houvast en vergat dat het ontzag voor de HEER het begin van alle wijsheid is. Dat vernieuwing van denken ook een vooruitgang kan betekenen en niet altijd een naar de hel geplaveide weg is. Dat alles altijd ook weer anders blijkt te zijn na één, tien of duizend nachtjes slapen. Dat zeggen: "Ik weet het niet" geen schande is, maar eerlijkheid. Dat zelfs God aan Job vraagt of Hij er soms bij was! Al schrijvend voel ik dat ik weer bang ben. Voor het hellende vlak. Ga ik nu toch mee? Glij ik nu toch af? Hoever is het, terug naar mijn loopgraaf. Hij is bedolven, kapot gebombardeerd. Het zou mijn graf geworden zijn.
5 opmerkingen:
Beste Simon,
Een boeiende serie! Toch een kritische kanttekening.
Is de angst die je hier beschrijft geen bewijs dat je je verschanst in een door mensen gemaakt bolwerk? Want als de grote helden overstag gaan, dan vallen je zekerheden en houvast kennelijk weg. Dat betekent dat je grote (en veel?) namen van ménsen nodig om je achter te verschuilen. Dat zou overbodig zijn wanneer je zou steunen op de Schrift. Je gelooft iets omdat het "er staat geschreven". Punt. Al gelooft geen hond het en al verklaart iedereen je voor gek (en voor biblicist, fundamentalist, etc.) - God weet het Zelf toch zeker wel beter?!
Voorwaarde daarbij uiteraard is wél, dat wat je zegt inderdaad overduidelijk "staat geschreven" en niet jouw interpretatie daarvan is. Altijd moet je weer bereid zijn jezelf de kritische en eerlijke vraag te stellen: is dit mijn méning of zegt de Schrift dit? Als het echter onmiskenbaar de Schrift is die iets zegt en leert, dan zie ik geen enkele reden om bang te zijn voor welk verwijt ook. Integendeel, je kunt daar met gepaste meewarigheid op néérkijken. Ook al zou je de enige zijn in heel Nederland die dat zo ziet. Ook mannen als Noach en Abraham waren in hun dagen eenlingen.
Het ga je goed!
-André Piet-
Sjonge André, wat een reactie. Je hebt een wel heel andere kijk op het leven dan ik. Als ik je zo lees denk ik alleen maar: wat een schijnzekerheid en wat een gebrek aan zelfreflectie. Sorry, maar ik kan het niet anders zeggen dan dat. Jij maakt geen enkel onderscheid tussen wat jij concludeert uit de Schrift en uit wat er stáát in de Schrift. En voor jouw conclusies heb je evenzogoed gebruik gemaakt van mensen als Knoch en Keizer om er maar twee te noemen. Voor je "vertalingen" maak je gebruik van anderen (naslagwerken, in jouw geval slechts één die je volgt in zijn interpretatie van de aorist in tegenstelling tot vele anderen). Je spreekt nu eenmaal geen Grieks, netzomin als ik een Geoloog ben en en wij zijn dus beiden afhankelijk. Het is zo pretentieus om te zeggen: Ik weet wat er in de Schrift staat en dus het ik lak aan iedereen. Jij mag daar van mij heel tevreden mee zijn. Ik ben dat niet. Niet omdat ik de Schrift niet geloof (dat doe ik wel!) maar omdat ik mijzelf niet vertrouw. Dat zou in jouw geval ook best eens goed zijn.
Simon, Simon...
Ik schreef expliciet:
"Voorwaarde daarbij uiteraard is wél, dat wat je zegt inderdaad overduidelijk "staat geschreven" en niet jouw interpretatie daarvan is. Altijd moet je weer bereid zijn jezelf de kritische en eerlijke vraag te stellen: is dit mijn méning of zegt de Schrift dit? "
Niettemin schuif je me in de schoenen:
"Jij maakt geen enkel onderscheid tussen wat jij concludeert uit de Schrift en uit wat er stáát in de Schrift."
Hoe kun je woorden verdraaien!
Ik wéét dat Adam de eerste mens was. Waarom? Omdat de Schrift dit meer dan eens verklaart. En ik wéét dat door één mens de zonde de wereld binnengekomen is en dat zo de dood en de zonde is doorgegaan tot alle mensen. Dat is niet mijn interpretatie van de Schrift maar zo staat het geschreven. Ik kan er niks aan doen. Als ik dat geloof omdat Ouweneel en Knevel met nog 500.000 andere mensen dat zo zeggen, tja, dan heb ik een probleem als de meute gaan schuiven. Maar dat probleem heb ik niet als ik dat geloof omdat de Schrift dit zegt. Want ménsen veranderen maar de Schrift staat Godzijdank vast!
Je hebt het over zelfreflectie en eerlijkheid. Uiterst belangrijk! Maar stel jezelf dan óók de vraag: waar ontleen ik mijn zekerheid aan? Wat maakt mij bang als 'bekende namen' wegvallen? Nu trekken ze "de eerste mens Adam" in twijfel en word je bang. Word je dat ook wanneer ze straks de opstanding van Christus zouden betwijfelen? Hoe weet jij zeker dat Christus is opgestaan en dat dit maar niet jouw interpretatie is? Hoe weet je dat dit geen schijnzekerheid is en gebrek aan zelfreflectie? Omdat Ouweneel en Knevel dit ook nog van mening zijn?
Laat dit duidelijk zijn: ik leer ontzettend veel van boeken, naslagwerken en mensen als Knoch, Keizer maar net zo goed (al is dat tegenwoordig minder dan vroeger) van iemand als Ouweneel. Ik ben bepaald ook niet te beroerd om mijn visie ter discussie stellen ook als iedereen roept dat dit ketters is. Het leverde me ooit heel veel afwijzing op in kringen die nu eindelijk beginnen de vragen te stellen die ik hen twintig jaar terug al voorhield maar toen nog not-done waren. Ik heb overigens nooit een excuus van één van hen gehoord. Geen punt, het leven gaat door. Maar ik ben blij dat ik niet op hun tempo heb hoeven wachten. Dan prefereer ik de hoon verre boven de comfort-zone van groepserkenning, Simon. Want dát noem ik: schijnzekerheid.
Overigens stel ik voor dat we wel bij het onderwerp blijven. Het gaat hier over schepping en evolutie en niet over aorist of Alverzoening.
Beste André, Het gaat mij hier niet zozeer om schepping of evolutie, maar om omgaan met gedachten van andersdenkenden. Het is nu eenmaal zo dat de Schrift verschillende interpretatiemogelijkheden biedt. Ik verdraaide jouw woorden niet. Ik weet dat jij altijd zegt en schrijft dat iedereen alles moet toetsen aan de Schriften. Het staat als een soort waarschuwing op je website. Ik beweer alleen dat je daarin niet openstaat voor een andere interpretatie dan de jouwe! Op hoofdlijnen dan, voor ik verkeerd begrepen word.Al in het begin van de Bijbel is er verschil in interpretatie. Wanneer was in den beginne? Voor de schepping (is een theorie)of begon de schepping met het begin? Waren er echt zes scheppingsdagen of schiep God maar op drie dagen? En ordende Hij op andere dagen? Was dan bijvoorbeeld de zon en het universum er al voor het ordenen van de schepping in een wereld waar ook letterlijk pre-historische wezens leefden? Of zit het wellicht allemaal nog heel anders en is de aarde niet een ronde bol, maar een ronde holte en een afgesloten systeem (ook al een theorie). Was Adam een hermafrodiet of zit dat toch anders? Wanneer begonnen de gewassen nu te groeien? Voor of na de schepping van de mens? (Gen. 1:5) Afijn, dit soort vragen kunnen nog wel even verdergaan. Ze openen voor mij de Schrift. En daarbij wil ik openstaan voor ideeën over de interpretatie. Ik ben voluit gelovige in de Bijbel en dus creationist, maar ik ben wel benieuwd hoe andere voluit-gelovigen-in-de-Bijbel dit kunne rijmen met evolutionisme. Heb ik dan toch iets verkeerd begrepen? In de veelheid der raadgevers is de overwinning (spr. 24:6). Ik houd me niet krampachtig vast aan mijn eigen mening. Ik houdt me zonder angst op mijn b*k te gaan aan het Woord van God. Daarbij is he zoeken naar het juist verstaan daarvan deel va mijn leven.
Alle waarheid.
Simon.
Beste Simon,
Allemaal heel goede vragen over Genesis één! Ik doe graag mee. Hier of elders. Ik sta open voor iedere interpretatie en het verbaast me dat je anders beweert. Alles, ik bedoel: ALLES, is bespreekbaar op voorwaarde dat de Schrift ten allen tijde beslist.
Maar daar ging het mij niet om in mijn posting. Ik reageerde op het feit dat bij jou (zoals je in de blog schreef) "de angst regeert". Uit de wijze waarop je dat beschrijft maak ik op, dat je steunt op schijnzekerheden van menselijke bolwerken en 'grote namen'. Dat triggerde me.
Ik vind het enorm spannend en een groot avontuur om de verschillen te ontdekken tussen allerlei interpretáties (van b.v. Genesis één) en dat wat er écht staat. En dan is niets mij te gek. Ik heb jaren gedacht dat Genesis één vertelt dat God de wereld maakte in zes dagen. Nu meen ik dat Genesis één in zes dagen vertelt dat God de wereld maakte. Een wereld van verschil waarop P.J.Wiseman (what's in a name?) mij een paar jaar terug attendeerde. Schitterend!
Nog een voorbeeld: als ik Genesis één lees dan begrijp ik dat IN de hemelen de zon, maan en sterren geplaatst zijn en dat BOVEN de hemelen wateren zijn, zoals er ook onder de hemelen wateren zijn. In het algemeen aanvaarde wereldbeeld is dat absurd. Dus ga ik er vanuit dat het algemeen aanvaarde wereldbeeld kennelijk niet klopt. Tenzij... iemand mij duidelijk zou kunnen maken dat ik verkeerd lees. OK, in dat geval gaat alsnog het roer om.
Heerlijk (verre van angst!) om zo op de solide rotsgrond van de Schrift, alle mogelijke interpretaties en uitleggingen te checken "of deze dingen alzo zijn".
Het beste (komt nog!)
-André-
Een reactie posten